De fiscus heeft sinds 2008 al zo’n 8700 keer de ANBI-status van goede doelen ingetrokken. Dat blijkt uit antwoorden op Kamervragen. Omdat er veel strengere online publicatievereisten gelden, moeten de Algemeen Nut Beogende Instellingen op hun hoede zijn om hun fiscale voordelen te behouden.
De Belastingdienst houdt toezicht op zo’n 65.000 ANBI’s. Sinds 2014 geldt de verplichting dat een goed doel via internet informatie over haar functioneren openbaar maakt. Naast algemene informatie moet onder meer helder zijn wat de doelstelling is en hoe het beloningsbeleid is geregeld. Verder dienen de hoofdlijnen van het actuele beleidsplan, een actueel verslag van de uitgeoefende activiteiten, de balans en de staat van baten en lasten met toelichting eenvoudig te vinden zijn. Als uit onderzoek blijkt dat een instelling een niet-algemeen nuttig doel nastreeft of de andere voorwaarden van de regelgeving niet naleeft, kan de ANBI-status worden ingetrokken. Onder omstandigheden kan dat zelfs met terugwerkende kracht.
Wanneer een instelling de ANBI-status verliest, zijn de fiscale voordelen verbonden aan de ANBI-status niet meer van toepassing. Zo zijn giften aan zo’n instelling vanaf het moment van intrekking niet meer aftrekbaar, tenzij de schenker er op het moment van de schenking op mocht vertrouwen dat de ANBI terecht op de ANBI-lijst stond.
Bij de zogeheten periodieke gift waarbij de gever laat vastleggen dat hij vijf jaar lang een bepaald bedrag schenkt, hoeft de gever daar bij het vervallen van de ANBI-status in de toekomst niet langer aan te voldoen. De al genoten ruime aftrek in eerdere jaren hoeft niet te worden terugbetaald.