Vanaf 1 januari 2013 is het niet meer mogelijk nieuwe zogenaamde kapitaalverzekeringen eigen woning (KEW) af te sluiten. Deze zijn in het verleden veel afgesloten met de bedoeling met de polisuitkering de eigenwoningschuld af te lossen. Dit ging vaak samen met een zogenaamde aflossingsvrije hypotheek, maar nieuwe aflossingsvrije leningen worden na 31 december 2012 niet langer meer fiscaal gefaciliteerd.
Of een kapitaalverzekering belast is in box 1 of box 3 hangt af van de zogenaamde KEW-clausule. Een van de voorwaarden om geheel buiten box 3 te komen of te blijven, is dat de kapitaalverzekering aan de eigen woning ‘gekoppeld’ dient te zijn. Met andere woorden, in de polisovereenkomst moet zijn opgenomen dat de uitkering dient ter aflossing van de eigenwoningschuld. Als de KEW kwalificeert, blijft de waarde buiten box 3 en geldt een vrijstelling in box 1.
Tot 1 april 2013 kan bezien worden o of het zinvol is een bestaande polis die belast is in box 3 om te zetten in een KEW die in box 1 valt en daar vrijgesteld is. Of het zinvol is, hangt af van de datum waarop de kapitaalverzekering werd afgesloten en het fiscale regime waaronder de polis valt.
Het voert te ver om hier alle mogelijkheden te bespreken. We beperken ons tot enkele handvaten.
Rust al een KEW-clausule op de polis, dan hoeft u niets te doen. Het is dan wel verstandig voordat u veranderingen aanbrengt in de polis (bijvoorbeeld een langere looptijd dan wel een verhoging van het verzekerde bedrag) na te gaan of dit ‘fataal’ is voor behoud van de vrijstelling in box 1. Vraag vooraf altijd naar de gevolgen van dergelijke wijzigingen.
Is de polis onder het zogenaamde pre-Brede Herwaarderingsregime gesloten (dat wil zeggen vóór 1 januari 1992), dan is het zelden of nooit voordelig om deze polis te koppelen aan de eigen woning. Bij polissen afgesloten tussen 1 januari 1992 en 1 januari 2001 dient onderscheid gemaakt te worden of de polis is afgesloten vóór 14 september 1999 of niet. Indien vóór deze datum afgesloten, geldt voor een kapitaalverzekering per persoon een vrijstelling in box 3 van 123.428 euro. Blijft de waarde van de polis onder dit bedrag (voor partners het dubbele), dan zal over deze polis waarschijnlijk nooit een box 3 heffing verschuldigd zijn. In dat geval heeft het geen zin de polis te koppelen aan de eigen woning.
Zijn de kapitalen hoger dan de genoemde vrijstelling of is de polis afgesloten op of na 14 september 1999, dan dient getoetst te worden of een koppeling aan te bevelen is.
Het is van belang alle voors en tegens van het al dan niet koppelen aan de eigen woning goed af te wegen. Als voor koppeling is gekozen, maar de uitkering wordt niet aangewend ter aflossing van de hypotheek, dan is de uitkering van de kapitaalverzekering niet vrijgesteld!